به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم تولید گندم در کشور در سال جاری به شکل کم سابقه کاهش یافته است به طوری که تا به امروز بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی ۷.۵ میلیون تن گندم خرید تضمینی شده است که این رقم در مدت مشابه سال  قبل ۹ میلیون ۸۴۹ تن بوده و در سال ۹۲ معال ۸ میلیون و ۴۴۰ هزار تن بوده است.

عوامل متعددی در این کاهش نقش دارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به شرایط آب و هوایی نامساعد، کاهش کم‌سابقه بارش‌ها در مناطق گسترده‌ای از کشور و مشکلات حاکمیتی دولت در ایجاد انگیزه تولید و تحویل گندم به کشاورزان اشاره کرد.

عدم تعیین قیمت مناسب با هزینه های تولید در عدم ترغیب کشاورزان به کشت این محصول و کاهش سطح زیر کشت و تولید این محصول اثر گذار بوده است.

 پرداخت دیرهنگام مطالبات گندمکاران نیز تمایل آنها را  به تحویل گندم به دولت و از طرفی حتی انگیزه کشت این محصول را در سال جاری کاهش داده است و در نهایت باید اشاره داشت که همه این عوامل باعث کاهش تولید شده است و نیاز به واردات این محصول را در سال جاری به شکل بی سابقه افزایش داده است.

سید سعید راد معاون وزیر جهاد کشاورزی و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران،، در تشریح وضعیت خرید تضمینی گندم اعلام کرد که میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان به هفت و نیم میلیون تُن رسیده و ارزش گندم‌های خریداری شده از ۱۵۴ هزار میلیارد تومان عبور کرده است.

وی افزود که استان خوزستان با خرید تضمینی یک میلیون و ۴۳۴ هزار تُن گندم پیشتاز این حوزه است و پس از آن استان‌های کردستان، گلستان، فارس و کرمانشاه به ترتیب با خریدهای ۷۴۹ هزار، ۶۰۲ هزار، ۵۸۷ هزار و ۵۸۵ هزار تُن در جایگاه‌های بعدی قرار دارند.

با این حال، راد تأکید کرد که کاهش میزان بارش‌ها در سال جاری که کم‌سابقه بوده است، در مناطق وسیعی از کشور موجب کاهش تولید و به تبع آن کاهش حجم خرید تضمینی شده است. کاهش بارش‌ها به ویژه در مناطق مهم تولیدکننده گندم، مانند غرب و شمال غرب کشور، فشار زیادی بر منابع آبی وارد کرده و رشد مطلوب محصول را با محدودیت مواجه کرده است.

علاوه بر عوامل اقلیمی، تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان از سوی دولت، از دیگر مشکلات مهم این بخش است. سید سعید راد اشاره کرد که از ارزش کل گندم‌های خریداری شده تاکنون فقط ۶۵ هزار میلیارد تومان به حساب کشاورزان واریز شده و مابقی مطالبات پس از تأمین و اختصاص بودجه مورد نیاز پرداخت خواهد شد.

بنابر این گزارش این تأخیر در پرداخت مطالبات، به کاهش انگیزه کشاورزان برای تحویل محصول به دولت و حتی کاهش رغبت آن‌ها برای کشت مجدد گندم منجر شده است.

این دو عامل؛ یعنی شرایط سخت اقلیمی و مشکلات مالی کشاورزان – به‌صورت همزمان تأثیر منفی بر تولید و عرضه گندم گذاشته و روند کشت و خرید تضمینی این محصول استراتژیک را با چالش مواجه ساخته است. این وضعیت اگر اصلاح نشود، می‌تواند پیامدهای جدی برای تأمین امنیت غذایی کشور داشته باشد.

از سوی دیگر، معاون وزیر جهاد کشاورزی و مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی، با اشاره به این که خرید تضمینی گندم هنوز در بسیاری از استان‌ها از جمله در نیمه شمالی کشور ادامه دارد، ابراز امیدواری کرد که با تأمین بودجه لازم و پرداخت به موقع مطالبات، انگیزه کشاورزان برای تحویل محصول افزایش یابد و روند خرید تضمینی به صورت پایدار ادامه پیدا کند.

خطرات امنیت غذایی با وابستگی به واردات گندم

کاهش تولید داخلی گندم، کشور را ناگزیر به واردات این کالای استراتژیک می‌کند و این امر خطرات متعددی برای امنیت غذایی به همراه دارد. وابستگی به بیگانگان در تأمین گندم، کشور را در معرض نوسانات بازار جهانی و ضربه به امنیت غذایی  قرار می‌دهد و به هر طریقی شده باید حداقل گندم مورد نیاز در داخل تولید کرد.

 تجربه جنگ اوکراین و روسیه نمونه‌ای روشن از این واقعیت است؛ در پی درگیری‌های نظامی و اختلال در صادرات غلات، قیمت گندم و سایر غلات در جهان به‌شدت افزایش یافت و بسیاری از کشورهای آفریقایی به دلیل وابستگی بالا به واردات در معرض گرسنگی قرار گرفتند.

 این تجربه نشان می‌دهد که در صورت بروز بحران‌های جهانی یا تحریم‌ها، واردات گندم حتی ممکن است غیرممکن شود یا با هزینه‌های بسیار سنگین انجام گیرد. بنابراین، دستیابی به خودکفایی در محصولی حیاتی مانند گندم، نه‌تنها یک هدف اقتصادی بلکه ضرورتی حیاتی برای حفظ امنیت غذایی و استقلال کشور به شمار می‌رود.

انتهای پیام/