صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مسیر رشد یا اصلاح بازارها؟

در ماه های گذشته به دلیل وجود ریسک‌ سیستماتیک در منطقه، بازارهای مالی اصلاح قابل توجهی را تجربه کردند. این اصلاح بازارهای مالی باعث شده است بازار سرمایه به اوج ارزندگی خود برسد. از طرفی، برای ورود به بازار اوراق بهادار از نظر بسیاری از کارشناسان، بهترین روش خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. حال سوالی که ممکن است در ذهن فعالان بازار وجود داشته باشد؛ این است که چرا صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای چنین اهمیتی هستند؟

عملکرد اخیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه

صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران تاریخچه‌ی طولانی ندارند. اما از زمان تاسیس تا به امروز توانسته‌اند سرمایه‌گذاران بسیاری را به خود جذب کنند. زیرا سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس (خرید مستقیم سهام) چالش‌های زیادی دارد. اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری توانسته‌اند این چالش‌ها را به یک فرصت تبدیل کنند.

اولین چالش خرید مستقیم سهام در بورس، تشکیل سبد سرمایه‌گذاری است. تشکیل سبد سرمایه‌گذاری کار دشواری است، چون سرمایه‌گذار باید بتواند هم از لحاظ فاندامنتالی و هم از لحاظ تکنیکالی تمامی سهام موجود در بازار سرمایه را تحلیل کند تا بتواند سبد دارایی مناسبی تشکیل بدهد. از سوی دیگر انجام چنین امر مهم و حیاتی، نیازمند زمان و دانش اقتصادی و معاملاتی است. اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل اینکه مدیریت حرفه‌ای دارند، چالش تشکیل سبد دارایی را برای سرمایه‌گذاران به یک فرصت تبدیل کرده‌اند.

نقد شوندگی بسیار خوب؛ دیگر مزیتی است که صندوق های سرمایه‌گذاری از آن برخوردار هستند. فعالان بازار سرمایه و حتی سایر بازار‌های سنتی همانند خودرو، مسکن و ارز به این موضوع آگاه هستند که نقد شوندگی یک اصل مهم در انتخاب سرمایه‌گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نسبت به سایر بازارها نقد شوندگی بالاتری دارند.

باتوجه به اینکه در دو الی سه ماه گذشته شاخص کل بازار سهام از ۳ میلیون ۲۰۰ هزار به حدود ۲ میلیون ۵۰۰ هزار واحد اصلاح کرده است، ناشی از کاهش ارزش ذاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا کاهش میزان سودآوری آن‌ها نیست. بلکه به دلیل وجود ریسک سیستماتیک است. از سوی دیگر ارزش دلاری بازار سهام به کمترین میزان خود در ۱۴ سال گذشته رسیده است. با توجه به چنین اصلاحی، سرمایه‌گذاران انتظار دارند به محض رفع یا کاهش چنین ریسکی، بازار سهام می‌تواند سقف قبلی خود را پس بگیرد. در این حالت کسانی که در این سطح از بازار شروع به سرمایه‌گذاری در بازار کنند، احتمال کسب سود بالایی برای آن‌ها وجود دارد. در این شرایط صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بویژه صندوق‌های سهامی، اهرمی، شاخصی و بخشی پتانسیل سودآوری بالاتری خواهند داشت.

رابطه صندوق‌ها با رشد یا اصلاح بازارها

پورتفوی صندوق های سرمایه ‌گذاری بسته به نوع آن‌ها در شرایط مختلف بازار، می‌تواند تغییر کند. صندوق‌های سهامی از جمله صندوق‌های سهامی کلاسیک، صندوق‌های بخشی، صندوق‌های شاخصی و صندوق‌های اهرمی در شرایطی که بازار سهام روند روبه رشد دارد، بازدهی بالاتری می‌توانند داشته باشند. صندوق‌های اهرمی، اما در چنین شرایطی می‌توانند عملکرد مطلوب‌تری داشته باشند. این در حالی است که انواع صندوق‌های سهامی به دلیل مدیریت حرفه‌ای و سبد دارایی مناسب، در شرایطی که بازار روند نزولی داشته باشد، نسبت به سهام کاهش قیمت کمتری را تجربه می‌کنند. به بیان دیگر می‌توان گفت که سودآوری صندوق‌ها رابطه‌ی مستقیمی با روند کلی بازار اوراق بهادار دارند. اما رشد قیمت یا کاهش قیمت آن‌ها نسبت به کلیت بازار می‌تواند متفاوت باشد.

صندوق طلا؛ انتخاب امن در روزهای پرنوسان

سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بورس محدود به خرید انواع صندوق‌های سهامی نمی‌شود. صندوق طلا نوع دیگری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که سبد دارایی آن‌ از اوراق گواهی سکه طلا و اوراق گواهی شمش طلا تشکیل شده است. این صندوق‌ها در شرایطی که تورم افسار گسیخته و ریسک سیستماتیک وجود دارد، یک گزینه امن برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. زیرا این صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دلیل سبد دارایی که دارند همانند سرمایه‌گذاری در طلای فیزیکی هستند. اما در این روش سرمایه‌گذاری در طلا، ریسک فیزیکی به سرقت رفتن وجود ندارد. از سوی دیگر این ابزار سرمایه‌گذاری در طلا هزینه‌های اضافی همچون اجرت ساخت طلا، سود فروشنده و مالیات برارزش افزوده ندارد.

نکته‌ی مهمی که در ذهن سرمایه‌گذاران وجود دارد این است که بازدهی صندوق‌های طلا در مقایسه با طلای فیزیکی چگونه بوده است؟ در پاسخ باید گفت که در برخی شرایط صندوق‌های طلا بازدهی بالاتری از طلای فیزیکی از جمله سکه‌ی طلا و طلای ۱۸ عیار داشته‌اند. اما در در برخی مواقع صندوق‌های طلا در مقایسه با طلای فیزیکی ، در حد چند درصد سوددهی کمتری در کوتاه مدت داشته‌اند. البته در بلند مدت توانسته‌اند بازدهی خود را افزایش دهند.

صندوق درآمد ثابت؛ سرمایه گذاری با کمترین ریسک

صندوق‌های درآمد ثابت بر خلاف سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در برابر نوسانات قیمتی مصون هستند. چون سبد دارایی این صندوق‌های سرمایه‌گذاری از اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌ی بانکی تشکیل شده است. صندوق‌های درآمد ثابت جایگزین بسیار خوبی برای سپرده‌گذاری در بانک هستند. چون سود بالاتری نسبت به بانک دارند و نرخ شکست ندارند. اگر فردی در بانک سپرده‌گذاری کند و بخواهد قبل از زمان سر رسید، پول خود را از بانک خارج کند باید بخشی از سود خود را تحت عنوان نرخ شکست به بانک پرداخت کند.

این صندوق‌ها برای افرادی که شخصیت سرمایه‌گذاری ریسک گریزی دارند و نمی‌خواهند نوسانات بازار را بپذیرند، بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری هستند. از سوی دیگر صندوق‌های درآمد ثابت برای متنوع سازی سرمایه گذاری در پورتفوی با هدف کاهش ریسک به کار می‌روند. چون افرادی که شخصیت سرمایه‌گذاری ریسک پذیری دارند، همواره بخشی از دارایی خود را در بازارهای کم ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند. این افراد می‌توانند برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری ، بخشی از دارایی خود را در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند.

سرمایه‌گذاری آنلاین و مطمئن؛ آینده‌ی بازار سرمایه!

به دلیل رشد فضای دیجیتال و دسترسی عموم جامعه به آن، این انتظار وجود دارد که در آینده‌ای نه ‌چندان دور سرمایه ‌گذاری‌ آنلاین بتوانند بخش زیادی از بازار را در اختیار بگیرند. زیرا سرمایه‌گذاری آنلاین امنیت بالایی دارد و ریسک سرقت و جعل در آن جود ندارد. از طرفی، سرمایه‌گذاری آنلاین سهولت دسترسی دارد و افراد جامعه لازم نیست زمان زیادی را صرف آن کنند. بازار سرمایه در ایران پیشرو سرمایه‌گذاری آنلاین است و تا به امروز توانسته است تنوع بالایی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند. این بازار به دلیل پتانسیلی که دارد در آینده می‌تواند شرایط بهتر و مطمئن‌تری برای سرمایه‌گذاران فراهم کند.